Bernasconi, denemelerinde hem Levinas’ın düşüncesini tanıtıyor hem de filozofa onun düşüncesine sadık kalarak pek çok sarsıcı eleştiri yöneltiyor. Özmakas’ın yakın okumanın sürükleyici bir yakın takibe dönüştüğü metni ise, “felsefecinin bir dedektif olarak portresi”ni sunuyor.
12/22 | Kitap
Uzun zamandır yeni baskısını beklediğim bir kitaba bu yıl içinde kavuştum: Fol Yayınları, Robert Bernasconi’nin Emmanuel Levinas üzerine kaleme aldığı ve Zeynep Direk’in bir araya getirdiği denemelerden oluşan Levinas Okumaları’nı yeniden bizlerle buluşturdu. Levinas’ın İngilizce konuşulan dünyada okunmasını yaygınlaştırmak için oldukça emek harcamış, bizim de yine Zeynep Direk vasıtasıyla Irk Kavramını Kim İcat Etti? kitabından tanıdığımız Bernasconi, bu denemelerde hem Levinas’ın düşüncesini tanıtıyor hem de filozofa onun düşüncesine sadık kalarak pek çok sarsıcı eleştiri yöneltiyor. Kıta Avrupası felsefesinin adeta kurucu hareketi olan yabancı düşmanlığının ve bundan kaynaklanarak geleneğe sinmiş her tür önyargının ifşacısı olan Bernasconi’nin Levinas’ın felsefesinin ruhunu taşıdığını söylemek yanlış olmaz. Ne var ki, Bernasconi bu önyargıların bir kısmını Levinas’ta da bulur. Levinas’ın düşüncesine sadakatini elden bırakmadan ama aynı zamanda bizzat bu düşüncenin temel kabullerinin altına dizdiği eleştirel patlayıcılarla Bernasconi yeni düşünsel potansiyellerin yaratımında büyük bir katkı sunar ve bugün Levinas’ı daha iyi anlamanın ve fikirlerini ancak onun perspektifini genişleterek kullanabileceğimizin en verimli örneğini teşkil eder.
Robert Bernasconi, Levinas Okumaları, çev. Zeynep Direk, Özkan Gözel, Rüya Kalıntaş, Çiğdem Yazıcı, FOL Kitap, 2022.
...
Utku Özmakas, bu yıl sessiz sedasız yayımlanan ve kendi deyişiyle “her şeye rağmen yazma direncini” keşfetmesine vesile olan Kartezyen Prens: Descartes ve Siyaset adlı kitabında okuru, temposu hiç düşmeyen bir maceraya davet ediyor. Bir felsefe metninin polisiye türüne özgü bir dinamizmle örülüşünün mümkün olabileceğini ve bunun hem merakı hem de hazzı her daim zirvede tutabileceğini gösteren Özmakas, izini sürdüğü meseleye tüm duyularının kudretini seferber ederek yaklaşma yöntemine başvurarak, metnin temel sorusuna ilham kaynağı olan Ulus Baker’in yanında, onun anısıyla yürüyor. Özmakas, bu kitapta adeta bir dedektif gibi çalışıp René Descartes’ın, modern felsefenin zeminini kurarken farkında olmadan etrafa saçtığı delilleri bir bir toplamakla kalmamış, hem klasik hem çağdaş yorumcuları tavizsiz sorgulamalardan geçirip, ifadelerindeki açıkları ve tutarsızlıkları didikleyip, tanıklıklarının tereddütlerini ve hikâyelerinin boşluğa düştüğü anları sabırla ve özenle biriktirmiş. Özmakas’ı bu işe sürükleyen gizem ise Descartes’ın epistemolojik devrimciliği ile siyasi muhafazakârlığı arasındaki o tuhaf ve şüpheli gerilimsizlik. Yokluğuyla şaşkına çeviren bu heybetli gerilimsizlik, filozofların suskunluklarının, sıklıkla başvurdukları metaforların ve akıl yürütme sürecindeki slalomların neleri gizlediğini ya da ele verdiğini deşifre etme konusunda hüneri su götürmeyen Özmakas’ın dikkatinden kaçmamış. Yakın okumanın sürükleyici bir yakın takibe dönüştüğü metin, “felsefecinin bir dedektif olarak portresi”ni de sunuyor.
Utku Özmakas, Kartezyen Prens, Descartes ve Siyaset, zoom Kitap, 2022.
* Yazarlar, çevirmenler ve editörlerden, sene içinde yeni baskısıyla yayımlanmış, akıllarında, not defterlerinde, hayatlarında iz bırakmış kitaplara dair notları içeren, Aralık 2022'de yayımladığımız Punctum Soruşturma'nın tamamını okumak için tıklayınız.
Comments